Carly Cassella
Biz beşerler nereye gidersek gidelim, arkamızda çöp bırakıyoruz. Bu durum uzay için de geçerli.
Bugünse, cinsimiz, harikulâde süratlerde Dünya’nın etrafında savrulan 500 binden fazla çöpten sorumlu ve şayet en büyük kesimleri etkin biçimde temizlemeye başlamazsak, çarpışma riski daha makus bir hale gelecek.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA) Genel Müdürü Jan Wörner, “Tarihte yitirilen tüm gemiler hâlâ suyun üstünde sürükleniyor olsaydı, açık denizlerde yelken açmamız ne kadar tehlikeli olurdu, bir düşünün. Yörüngedeki mevcut durum da bu türlü ve bunun sürmesine müsaade veremeyiz” diyor.
YÖRÜNGEDE BİNLERCE MEYYİT UYDU VAR
ClearSpace-1 ismiyle bilinen cinsinin birinci örneği, işe küçük adımlarla başlayacak ve dizaynın çalıştığını kanıtlamak için sırf bir tek uzay atığını toplayacak. Bu teşebbüsteki gaye, ‘Vespa’ ismi verilen ve 2013 yılında ESA’nın Vega roketini fırlatmasından geriye kalan bir modül.
Bu çöp modülü yaklaşık olarak küçük bir uydu ile tıpkı yüke ve dört robotik kol ile yakalamayı kolaylaştıran basit bir hale sahip. Çöp toplayıcısının kollarıyla inançlı bir biçimde yakalandıktan sonra yörüngeden dışarı sürüklenecek ve atmosferde yanması sağlanacak.
KALICI BİR TAHLİL ÜRETİLMEYE ÇALIŞILIYOR
Ne yazık ki, bu süreç tıpkı vakitte toplayıcıyı da yok edecek; ancak gelecekte ajans, robotun çöpü inançlı bir halde taşıması ve öbür kesimleri da yakalamaya ve yörüngeye çıkarmaya devam etmesi için bir yol yaratmayı umuyor.
Makineyi tasarlamaktan sorumlu olan İsviçreli şirket ClearSpace’in açıkladığı kadarıyla, son amaç, ‘yüksek düzeyde bir özerklik’ ile düşük yörüngede kendi başına yol alabilen ve yönlendirebilen bir uzay aracı yaratmak.
ClearSpace CEO’su Luc Piguet, “Uzay enkazı sorunu her zamankinden daha fazla aciliyet taşıyor. Şu anda uzayda yaklaşık 2 bin aktif ve 3 binden fazla başarısızlığa uğramış uydumuz var” diyor.
“Ve uyduların sayısı, önümüzdeki yıllarda düşük Dünya yörüngesi için planlanan yüzlerce ve hatta binlerce uydudan oluşan çok sayıda büyük uydu kümeleriyle birlikte katlanarak artacak.”
Bu uydular için bir çöp toplayıcıları ağı oluşturmak birtakım zorlukları da beraberinde getiriyor. Sonuç itibariyle, bir uzay aracına güç vermenin maliyeti çok büyük ve bilim insanları yıllardan beri -yakıt olarak toplanan çöpü kullanmak gibi- daha ucuz seçenekler üzerinde çalışırken, şu ana dek hiçbir sonuca ulaşamadılar.
ClearSpace misyonu 117 milyon Euro’ya mal olacak; başka yandan, Tokyo’da bulunan Astroscale isimli öteki bir şirket bundan daha güzelini yapmaya aday. Astroscale birinci gösterisini yıl içinde gerçekleştirmeyi planlıyor; fakat maliyet bazında verimliliğinin kanıtlanıp kanıtlanamayacağını bir diğer problem. Uzayı izlemeye devam edin.
Yazının aslı Science Alert sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Yorum Yok