Suyun altından koleksiyona: Deniz kabukları

Kültür-Sanat Eki 27, 2022 Yorum Yok

İZMİR – Koleksiyonerler, merakları sayesinde birçok hususta bilinmeyen dünyaları keşfetmemizi sağlıyor. 35 yıldan beri binlerce deniz kabuğunu meskenlerinde oluşturdukları dolap ve çekmecelerde saklayan Belger ailesi de “tabiatın sanat eserleri” olan deniz kabukları ile bizi farklı bir seyahate çıkarıyor.

‘AİLEM ATAR, BEN TOPLARDIM’

Küçük yaşlardan itibaren estetik gördüğü her şeyi biriktiren Yıldız Belger, 80’li yılların başından bu yana deniz kabuğuna yük vermeye başlamış:“Çocukluktan beri ailenin döküntülerini toplayan bir tarafım var. Konutta ne kadar ıvır zıvır şey varsa onları daima saklardım. Ailem atar, ben toplardım. Enteresan olan şeylere daima merakım vardı. Sonra kendi konutum olduğunda daha rahat toplamaya başladım. Aslında bana nazaran manası ve estetik bedeli olan her şey ilgimi çekerdi. Gittiğim yerlerde oranın kültürüne ilişkin ne varsa kesinlikle alırdım. Zira vakit içinde bunların hepsi yok oluyor. Fakat bir eşya antika diye ona binlerce lira verip almaktan bahsetmiyorum. Şimdiden ölmekte olan sanatları almak, yarına intikal ettirmek kıymetli olan. Bu da kıymetli bir hizmet diye düşünüyorum.”

’70 YAŞIMA KADAR DALMAYA DEVAM ETTİM’

Gümüldür’e yerleştikten sonra eşiyle birlikte deniz kabuğu toplamaya başlayan Belger, “Bir komşumuz deniz kabuğu biriktiriyordu. Ondan bize sirayet etti. Bu serüven 35 yıldır sürüyor” dedi ve ekledi:

“Ben ada çocuğuyum. Çocukken kayıklarla, teknelerle balık avlamaya giderdik. Dubaların üstünde olta atardık. Lakin deniz kabukları hakkında hiçbir fikrim yoktu. Haberimizin olmadığı bir dünya var denizin tabanında. Gümüldür’e yerleştikten sonra eşimle birlikte bir tekne edindik. Denize açılıp deniz kabuğu toplamaya başladık. Sonra kitaplar alıp ‘Türlerine nazaran hangi deniz kabuğu, nerelerde bulunuyor’ diye araştırmaya başladık. Kimisi otluk yerlerde, kimisi kayalara yapışık olarak karşınıza çıkıyor. Ömür şartlarına nazaran değişik denizlerde, değişik kabuklar var. Biz denizin tabanını tarayarak Gümüldür kıyısındaki lokal kabukları çıkarıyorduk. 70 yaşıma kadar dalmaya devam ettim. Giderek bir tutkuya dönüştü. Bazen saatlerce suda durmaktan ellerim, ayaklarım uyuşurdu. Lakin satın almak bu kadar keyif vermiyor, denizden çıkarmak apayrı bir keyif!”

‘İÇİNDE KENDİ CANLISI OLANI ASLA ALMAM’

Deniz kabuğu edinmenin 3 yolu olduğunu söyleyen Belger, “Ama benim için kendi bulduklarım en kıymetlisi” dedi ve ekledi: “35 yıldır deniz kabuğu biriktiriyoruz. Kabukları kendiniz bularak, satın alma ya da takas yoluyla ediniyorsunuz. Türkiye’de az olsa da, yurt dışında pazarı ve kulüpleri var. Bizim koleksiyonumuz ise yüklü olarak kendi çıkardığımız deniz kabuklarından oluşuyor. Enteresandır fakat neyi, nereden topladığımı asla unutmam. Her elime aldığım kabuğu nereden, ne vakit çıkardığımı bilirim. Dünyada birtakım kabukların ticaretini yapıyorlar ne yazık ki! Bu yüzden de bilinçsiz bir biçimde tüketiyorlar. Ben içinde kendi canlısı olanı asla almam. Boşalmış bir kabuğun içine giren yengeçler, ahtapotlar olabilir. Bunun için çok kolay bir metot var. Naylon torbayla dalıp, bulduğunuzda torbaya koyabilirsiniz. Şayet içinde yengeç yahut ahtapot varsa hareket ettiğinde içinden çıkar. Lakin kendi canlısıysa çıkmaz. Onu aslında anlarsınız.”

‘DENİZ KABUKLARI BENİM HAYATIMIN BİR PARÇASI’

‘DENİZ KABUKLARI SONSUZ BİR KOLEKSİYON’

Kabukların temizliğinin de dikkatli bir biçimde yapılması gerektiğini söyleyen Belger, şöyle devam etti:

“Denizden çıkardığınızda çeşitli süreçlerden geçirmeniz gerekir. Kabuğun üzerindeki kireci yıkayıp fırçalamalısınız. Yoksa kabuğa ziyan verebilirsiniz. Şayet dış yüzey çok fazla kireçle kaplanmışsa ‘porçöz’ karışımı kullanılabilir. Lakin bu karışımı sürerken çok dikkat edilmeli. Kabukların cinsine ve kirliliğine nazaran ayarlamanız gerekir. Paklık dışında üzerine bir şey sürmek kabuğa ziyan verir. Tıpkı cins, birebir familyadan bir kabuk bile iklim kaideleriyle farklı kalınlıklar, desenler oluşturuyor. O yüzden her birinin paklığında ona nazaran bir metot belirlemek gerekir. Bu açıdan sonsuz bir seçenek var. Yani kabuklar tıpkı cins bile olsa öbür bir biçimini bulabilirsiniz. O nedenle deniz kabukları sonsuz bir koleksiyon zati. Yoksa her cinsten bir tane koyarsınız biter.”

‘İZMİR’DE BİR DENİZ MÜZESİ HAYAL EDİYORUZ’

Belger ailesinin kendilerinden sonra bayrağı devredecekleri birinin olmaması deniz kabuklarının sonraki süreçte ne olacağı sorusunu da beraberinde getiriyor. “Her koleksiyoner için biriktirdiklerinin akıbetini düşünmek bir sorundur” diyerek tasasını lisana getiren Belger, “Sizin kadar meraklısı olup bu koleksiyonu devam ettirecek birisini bulursanız emanet edebilirsiniz. Lakin bulamazsanız ne olacak? Bir arkadaşımın aile fotoğraflarını gördüğünde çok duygulanıp ağladığını biliyorum. Pazarda yerlerde satılıyordu! Birtakım şeyler o hale gelmemeli. Bu türlü bir koleksiyonu yırtıp atıp yok edebilirsiniz. Lakin deniz kabuklarına bunu yapamazsınız! Pek çok ülkede müzelerin başlangıcı, bir koleksiyonerin bağışlamasıyla gerçekleşir. Biz de eşimle birlikte İzmir’de bir Deniz Müzesi’nin kurulmasını hayal ediyoruz. Bunun için teşebbüslerimiz devam ediyor. Şayet gerçekleşirse kabukların tamamını müzeye bağışlayacağız” dedi.

Yorum Yok

Yorum Yap

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir