Michelle Starr*
Samanyolu’ndaki doğrulanmış ötegezegenlerin sayısı çoğalırken, hayat belirtileri aramak için seçtiğimiz gayeler konusunda daha seçici davranmamız gerekecek. Almanya’nın Max Planck Güneş Sistemi Araştırmaları Enstitüsü’nden Anna Shapiro liderliğindeki bir gökbilim takımı, var seçenekleri azaltmayı başardı.
Yeni sonuçlanan bir incelemeye nazaran, görece daha düşük ölçülerde metal içeren Güneş gibisi yıldızların yörüngesinde dönen dünya gibisi ötegezegenlerin, hayatın ortaya çıkışını gen hasarı tehdidine maruz bırakarak engelleyebilecek ziyanlı ultraviyole (UV) radyasyonundan korunma ihtimali daha yüksek görünüyor.
BELİRLEYİCİ ETKEN: DÜŞÜK METALİKLİK ORANI
Daha düşük metal içeriği olan yıldızların daha Çok ultraviyole Fer yayması sebebiyle, bu bulgu mantığa Müsait görünmeyebilir.
Buna rağmen, grubun yaptığı araştırma, oksijen bakımından Varlıklı bir atmosfer barındıran bir gezegenin birebir vakitte daha kalın bir ozon katmanı da barındırdığını ve metaller bakımından Güçlü bir konakçıya sahip olana kıyasla, metaller açısından Fakir bir yıldızın yörüngesinde dönen bir gezegene daha Çok müdafaa sunduğunu ortaya koydu.
Araştırmacılar, makalelerinde, “Bulgularımız, düşük metalikliğe sahip yıldızların barındırdığı gezegenlerin, karasal alanda karmaşık yaşama dair işaretler aramak için en gerçek amaçlar olduğunu gösteriyor” değerlendirmesini yaptı.
BÜTÜN YILDIZLAR EŞİT YARATILMAMIŞTIR
Bütün yıldızlar eşit yaratılmamıştır. Küçük, soğuk ve loş ya da büyük, sıcak ve parlak olabilirler. Bazen Temel elementleri paylaşmalarına Karşın kimyasal bileşimleri de Aka oranda farklılaşabilir.
Bunun altında yatan sebep, cihanın tarihinin en erken periyotlarında ağır elementlerin var olmamasıdır. Mevcut olan elementlerin Derhal derhal hepsi hidrojen ve helyumdan ibaretti; bu elementlerden, çekirdekleri daha Aka ve ağır atomlar yaratmak için atomları parçalayan dev motorlar olan birinci yıldızlar meydana geldi.
Bu yıldızların hayatı sona ererken yaşanan şiddetli süreç daha da ağır elementler açığa çıkardı ve bu elementleri yıldızlararası toz ve gaz bulutlarında doğan yeni yıldızlara katılmaları için uzaya saçarak tohumladı.
DÜNYA ARAŞTIRMAYA MODEL ALINDI
Bu elementler, yıldızın radyasyon yayımını değiştirir. Hidrojen ve helyumdan daha ağır element oranına ya da daha yüksek metaliklik oranına sahip olan yıldızlar, daha hafif hususlardan meydana gelen yıldızlara kıyasla daha az ultraviyole radyasyon yayar. hayatımızı burada, dünyada yaşadığımız için öğrendiğimiz kadarıyla, ultraviyole radyasyonu karada yaşayan hisli organizmalara ziyan verebilir ve DNA’da türlü hasarlara yol açabilir.
Ultraviyole ışınımının yabancı gezegenlerin yaşanabilirlik potansiyeli üzerindeki rolü bugüne dek araştırılmamıştı; Shapiro ve meslektaşları da dünyayı model alarak araştırdı.
ULTRAVİYOLE RADYASYONA KARŞI OZONUN KRİTİK ROLÜ
Güneş Sistemi’ne Irak uzaklıklardan bakan uzaylı bir medeniyet, dünyayı Ömür açısından elverişsiz üzere görebilir. Araştırmacılar, şu Lahza Güneş’e olan mesafemizdeyken, UV-C ve UV-B dalga uzunluğu bantlarından salınan ışıma seviyelerinin ‘karasal Ömür için katlanılabilir en yüksek seviyenin Fazla daha üstünde’ olduğunu Anlatım etti.
Bununla birlikte, atmosferimiz bu radyasyonun Aka kısmını durdurur: Üst atmosferde bulunan oksijen ya da kısaca ‘O2’, UV-C’nin Aka kısmını emer ve orta atmosferde yer Meydan ozon katmanı ya da kısaca ‘O3’ katmanı ise UV-B’yi emer.
UV radyasyonu, ozonun üretilme ve yok edilme süreçlerinde rol oynar. 240 nanometrenin altında kalan dalga uzunlukları O2 moleküllerini kesimlere ayırır; özgür halde yüzen O atomları daha sonra O2 molekülleriyle çarpışarak O3’ü meydana getirebilir. Öte yandan, daha uzun dalga uzunlukları O3’ü foto ayrışma (fotodisosiyasyon) yoluyla modüller. Etrafa saçılan O atomları daha sonra O2’yle tekrar bir ortaya gelebilir.
BİR YILDIZI HANGİ ETKENLER ‘YAŞAM DOSTU’ KILAR?
Metalikliği ve sıcaklığı iç olmak üzere, bir yıldızın UV çıkışını Türlü faktörler tesirler. Shapiro ve araştırma grubu, Güneş’e benzeyen yıldızların yörüngesinde dönen dünya gibisi gezegenleri modellerken, yörüngede dönen ötegezegen üzerinde ne Cin tesirleri olacağını görmek için UV radyasyonunu etkileyebilecek parametreleri değiştirdi.
Varsayılanın tam tersine, metalikliğin, bir ötegezegenin yaşama elverişliliğini etkilemede sıcaklıktan daha değerli olduğunu keşfettiler. Daha Çok UV radyasyonu yayan düşük metalikliğe sahip yıldızların, yaşanabilir dünyalar barındırma ihtimalleri daha yüksekti.
Bunun nedeni, UV radyasyonunun atmosferde bulunan oksijenle etkileşime girme biçiminin daha sağlam bir kalkan meydana getirmesi, bu sayede ötegezegen yüzeyine radyasyonun daha Ufak bir kısmının ulaşmasını sağlamasıydı.
‘KARADA KARMAŞIK HAYAT ARAMAK İÇİN EN İSABETLİ HEDEFLER’
Araştırmacılar, makalelerinde “Paradoksal biçimde, cihanın hayatında daha sonraları oluşan daha yüksek metalikliğe sahip yıldızlar etraflarına daha az UV radyasyonu yayarken, konut sahibi yıldızın ışınım spektrumu oksijen barındıran gezegenlerin atmosferlerinde daha düşük oranda O3 oluşumuna İmkan tanır. Bu durum, UV’nin etkisini çoğaltarak bu yıldızların yörüngesinde dönen gezegenlerdeki var şartları, karasal Ömür çeşitliliği açısından daha az dostça hale getirir” değerlendirmesini yaptı.
Araştırmacılar, ayrıyeten şu bilgileri paylaştı: “Bundan ötürü, metal bakımından Varlıklı yıldızların etrafında dönen gezegenlerin yüzeyinin, metal bakımından Fakir olan yıldızların yörüngesinde dönen gezegenlerin yüzeyinden daha ağır UV radyasyonuna maruz kaldığını ortaya çıkardık. Vaziyet böyleyken, düşük metaliklik oranına sahip yıldızların yaşama elverişli bölgelerinde yer Meydan gezegenler, karada karmaşık Ömür aramak için en isabetli amaçlardır.”
Şimdilik daha yüksek metalikliğe sahip yıldızları liste dışı bırakmak kâfi değil. Tekrar de ötegezegen atmosferlerinin James Webb Uzay Teleskobu ve gibisi araçlarla incelenmesi ve karakterize edilmesi, ilim insanlarının elde ettikleri bulguların gerçek yolda ilerleyip ilerlemediğini anlamalarına yardım edecek ve bizleri yabancı bir gezegende hayat izleri bulmaya bir adım daha yaklaştıracak.
Araştırma Nature Communications isimli mecmuada yayınlandı.
*Bilim ve teknoloji gazetecisi
Yazının özgünü Science Alert sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Yorum Yok