Briley Lewis
Dünya’da, birçok Vakit gezegenimizin manyetik alanını önemsemeyiz. Manyetik alan, canlıları Güneş’in ışınlarından korur, pusulaların iğnelerini kuzeye yanlışsız çevirir ve hatta göz Müşteri Aurora’lar yaratır. Güneş sistemimizde bulunan öteki gezegenler de manyetik alanlara sahiptir. Pekala ya Öbür yıldızların yörüngesinde dönen ve Dünya’ya benzeyen gezegenlerde durum nasıl? Sonuçlanan yeni araştırmalar, ümit vaat eden bir ipucuna ulaşmış üzere görünüyor.
BU ALANDAKİ BİRİNCİ KEŞİF
ABD’nin New Mexico eyaletinde heyeti olan çok Aka sıra (VLA) radyo teleskopları aracılığıyla gerçekleştirilen en yeni müşahedeler, Dünya’dan yaklaşık 12 ışıkyılı aradaki bir yıldızın yörüngesinde dönen kayalık ötegezegen YZ Ceti b’de bir manyetik Meydan bulunduğunu gösteren deliller ortaya koydu. Nature Astronomy mecmuasında 3 Nisan’da yayınlanan bir araştırmada aktarıldığı kadarıyla, bu keşif, güneş sistemimizin uzaklarında bulunan bir gezegenin manyetik alana sahip olduğunu gösteren birinci olası bulgu.
Ulusal Radyo Astronomi Gözlemevi’nin (NRAO) yöneticisi ve araştırma makalesinin muharriri olan Joe Pesce verdiği bir demeçte, “Bu araştırma, yalnızca bu Özel kayalık ötegezegenin Aka ihtimalle bir manyetik alana sahip olduğunu değil, tıpkı vakitte daha fazlasını saptamak doğrultusunda ümit vaat eden bir metot geliştirildiğini de ortaya koyuyor” diyor.
Manyetik alanlar, bilhassa gökbilimciler açısından İlgi caziptir; zira bir gezegeni yaşama elverişli kılan hayati öğelerden biridir. Şayet manyetik Meydan yoksa, bir yıldızdan uzaya saçılan güç dolu parçacıklar, gezegenin atmosferini aşındırarak ömrü destekleyebilecek gaz örtüsünü dağıtabilir. Pesce, “Öteki yıldız sistemlerinde potansiyel açıdan yaşama elverişli ya da hâlihazırda yaşama konut sahipliği yapan gezegenleri bulma eforu, kısmen kayalık ve Dünya’ya benzeyen ötegezegenlerin sahiden de manyetik alanlara sahip olup olmadığını tespit edebilmemize bağlı” diyor.
YAŞAMA ELVERİŞLİ DEĞİL
Buna rağmen, YZ Ceti b yaşama elverişli bir gezegen değil. Gökbilimciler, Ufak ve Irak bir ötegezegenin manyetik alanından yayılan radyo dalgalarını saptayabilmek gayesiyle, dikkat cazip seviyede çok uçlardaki bir örneği incelemek zorunda kaldılar. YZ Ceti b, yıldızına -yaşamın güzeline gitmeyecek seviyede bir sıcaklığa maruz kalacak kadar- ziyadesiyle yakın ve birebir vakitte yörüngede o kadar süratli dönüyor ki, gezegen bir yılını sadece iki Dünya gününde tamamlanıyor.
Araştırmacılara kalırsa, yörünge uzaklığı öylesine yakın ki, gezegen, yıldızdan saçılan malzemeyi ‘süpürüyor’. Gezegenin sahip olduğu manyetik alan, elektrikle yüklü plazmayı yıldıza hakikat Geri iter ve akabinde yıldızın kendi manyetik alanı ile etkileşime girerek ışıltılı güç parlamaları yayar. Takım, gözlemlediği radyo dalgalarının, Aka ihtimalle gezegen ile gerçekleşen etkileşimlerin yarattığı ve yıldızın çeperinde ortaya çıkan bir aurora olduğunu Anlatım ediyor.
ABD’de bulunan Colorado Boulder Üniversitesi’nde astronom ve yeni araştırma makalesinin ortak müellifi olan Sebastian Pineda, verdiği demeçte, “Eğer bir gezegen kendi atmosferine sahipse, orada Aurora da olmalı” diyor. Pineda, “Bu keşif, bizlere yıldızların etrafındaki şartlara dair yeni bir Fikir sundu” diye ekliyor: “Bu fikir, ‘Güneş ötesi Uzay hava durumu’ dediğimiz şey.”
DAHA Çok MÜŞAHEDE YAPILACAK
Öte yandan, araştırma grubu, bu yıldız Aurorası’nın büsbütün YZ Ceti b’den kaynaklanıp kaynaklanmadığından şimdi yüzde 100 emin değil. Bunun, esasen sırf yıldızın kendisinin sahip olduğu bir özellikten değil, kayalık bir gezegenin manyetik alanından da kaynaklandığını teyit etmek için daha Çok gözleme muhtaçlık var. Bununla birlikte, grup, eriştikleri bulguların yaşama elverişli yabancı gezegen arayışında gelecekteki sıçramaların önünü açabileceğine dair optimistliğini müdafaaya devam ediyor.
Pennsylvania’ya bağlı Lewisburg kentinde bulunan Bucknell Üniversitesi’nde astronom olan araştırma ortak muharriri Jackie Villadsen, verdiği bir demeçte, ellerindeki sonucun, yani kayalık bir ötegezegende manyetik Meydan bulunduğuna dair birinci tespitin, ‘gerçekten de makul bir bulgu’ olabileceğini lisana getiriyor. “Yine de bana kalırsa, bir gezegenden yayılan radyo dalgalarının hakikaten de kuvvetli bir biçimde teyit edilmesinden Evvel pek Fazla takip çalışması gerçekleştirilecek” diye ekliyor.
Yazının özgünü Live Science sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Yorum Yok