David Nield
Kimi arkeolojik bulgular inanması güç üzere görünürken 2 bin 200 yıllık bir Kelt savaşçısının mezarının keşfedilmesi, bir defa göz attığınızda anlayacağınız üzere, uzmanlarda sahiden de büyük bir heyecana neden oldu.
Independent gazetesine konuşan İngiltere’deki Manchester Üniversitesi’nden arkeolog Melanie Giles’in aktardığına nazaran, mezardaki bulgular ortasında ‘milenyumun en kıymetli İngiliz Kelt sanat eseri’ olarak tanımlanan gösterişli bir kalkan da bulunuyor.
BENZERSİZ BİR KALKAN
La Cilde olarak bilinen ve erken periyot Kelt sanat şeklinde üretilmiş olan kalkan, sıra dışı bir oymalı kenara ve ‘triskele’ ismi verilen üçlü spiral bir dizayna sahip. Bunun yanı sıra, kalkan molüsk kabukları üzere organik formlar barındırırken, tamir gördüğüne ait izler de taşıyor.
İngiltere’deki MAP Archaeological Practice kurumundan arkeolog Paula Ware, Yorkshire Post gazetesine verdiği demeçte, “Yaygın olan inanç, detaylı işlemelere sahip metal yüzeyli kalkanların büsbütün törensel olduğu, statüyü yansıttığı lakin savaşta kullanılmadığı yönünde” diyor.
“Araştırmamız, kalkan üzerindeki tipik bir kılıç yarası olduğunu gösteren bir ispatla bu inanca meydan okuyor. Ayrıca tamirat izleri de görülebilir; bu da kalkanın sırf eski değil, tıpkı vakitte sıkça kullanılmış olma ihtimalinin yüksek olduğunu gösteriyor.”
Yaklaşık 75 santimetre genişliğindeki kalkan, bronz bir metal levhanın alt yüzeyinden çekiçle dövülmesiyle şekillendirilmiş olmalı. Bir vakitler bu savunma aracını kaplayan deri ve ahşap süslemeler günümüze dek çürüyüp yok olmuş.
Bulunan kalkanın yanı sıra, mezar, atlarıyla birlikte gömülen iki tekerlekli at arabası yüzünden, ziyadesiyle acımasız görünüyor; öte yandan, bu atların kurban mı edildiği yoksa evvelden mi öldüğü muhakkak değil.
Atların kalıntıları. Görsel: MAP Archaeological Practice
Ware, “Bu atlar, mezara toynakları üzerinde yerleştirilmişti ve art bacakları mezardan fırlayacak üzere görünüyordu” diyor.
MEZARIN BİZE SÖYLEDİKLERİ
Bütün bu silahları, bir taşıma aracını ve mezara istiflenen erzakları görmek, periyoda ilişkin Kelt kabilelerinin öte dünyaya geçişi ne kadar ciddiye aldığını gösteriyor. Bu savaşçının yaşadığı toplum, sonraki süreçte ne olduğuna bakmaksızın, ona mümkün olabildiğince çok yardım etmek istemiş olmalı.
Adamın MÖ 320 ilâ 174 yılı civarında, 40’lı yaşlarının sonlarında ya da biraz daha yaşlıyken öldüğü düşünülüyor. 2013 yılında Bulgaristan’da bir at arabası ve atların bulunduğu diğer bir mezar keşfedilmiş olsa da daha evvel İngiltere’de bu cins bir mezara rastlanmamıştı.
Bu son bulgular şimdi hakemli bir makalede yayımlanmadı; ama birinci olarak 2018 yılında, Yorkshire’ın Pocklington kasabası yakınlarındaki bir mezarlıktan elde edildi. Aynı mezarda kırmızı camdan yapılma bir broş ve domuz kalıntıları (potansiyel olarak kurban edilmiş öteki bir hayvan) da bulundu.
Kazı alanından elde edilen eserler üzerindeki çalışmalar devam ederken, gelecek aylar ve yıllar içinde bu eski savaşçı ve olağandışı cenaze merasimi hakkında daha fazla ayrıntıyı öğrenmeyi umuyoruz; çünkü hâlâ cevaplanmamış birçok soru kelam konusu.
Yorkshire Post’ta aktarıldığına nazaran, Ware “Bu adamın nasıl öldüğünü bilmiyoruz” diyor. “Keskin olmayan cisimlerin neden olduğu birtakım darbe izleri var lakin bunlar onu öldürmeye yetecek ciddiyette değiller. Bir savaş sırasında öldüğünü sanmıyorum; büyük olasılıkla yaşlılıktan ötürü ölmüştü. Hayattaki rolünün ne olduğunu size söyleyemem. Hayatı boyunca birtakım hoş armağanlar almış olsa da vaktin değirmeninden kaçamadı.”
Yazının aslı Science Alert sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Yorum Yok