Cell Press
İnsanlık tarihinin başlarında Bering Denizi’ni aşarak şimal Asya’dan şimal Amerika’ya gerçek gerçekleşen göç hareketi, âlâ bilinen bir olgu. diğer yandan, bu Vakit zarfında şimal Asya’da ömrünü sürdüren insanların genetik yapısı, bu bölgede bulunarak incelenen eski genomların sayısının az olması nedeniyle bugüne dek sırrını korudu. Şimdiyse, 12 Ocak günü Current Biology mecmuasında bir bülten yayınlayan araştırmacılar, ortadaki boşluğu doldurmaya yardım eden ve şimal Amerika’dan şimal Asya doğrultusunda Aksi istikamette göç eden insanların gen akışını ortaya koyan, en eskisi 7 bin 500 yaşındaki on kişinin gen haritasını aktardılar.
ALTAY-SAYAN KAVŞAĞI
Yaptıkları tahliller, Rusya, Çin, Moğolistan ve Kazakistan’ın birleştiği Neolitik (Cilalı Taş Devri) Altay-Sayan bölgesinde yaşayan ve daha Evvel tanımlanmamış bir erken Devre Holosen Çağı Sibirya kümesini gözler önüne serdi. Ulaşılan genetik datalar, bu şahısların hem paleo-Sibirya hem de Eski şimal Avrasya (ANE) topluluklarının torunları olduklarını ortaya koydu.
Almanya’daki Tübingen Üniversitesi’nde vazifesini sürdüren ve araştırmanın kıdemli müellifi olan Cosimo Posth şunları aktardı: “Altay’da daha Evvel bilmediğimiz, 7 bin 500 Yıl Evvel yaşayan bir avcı-toplayıcı topluluğu belirledik; bu, nihayet Buzul Çağı esnasında Sibirya’da yaşamakta olan iki farklı Küme ortasında gerçekleşen bir karışım. Altay avcı-toplayıcı kümesi, şimal Asya’da bulunan pek Fazla çağdaş ve daha sonra gelen topluluğa katkı sağladı ve bu, yiyecek peşinde gezinen toplulukların hareketliliğinin ne derece Aka olduğunu ortaya koydu.”
Posth, Altay Bölgesi’nin, basında, yeni bir arkaik hominin (insansı) kümesi olan Denisovalıların keşfedildiği yer olarak tanındığını belirtiyor. Bunun yanı sıra, bölge, binlerce Yıl boyunca şimal Sibirya, Orta Asya ve şark Asya ortasında yaşanan nüfus hareketlerinde bir kavşak noktası olarak insanlık tarihinde de Aka Ehemmiyet taşıyor.
Posth ve meslektaşları, açığa çıkardıkları eşsiz gen havuzunun, Baykal Gölü avcı-toplayıcıları, Okunevo ile ilişkili göçebe çobanlar ve tarım Havzası mumyaları üzere şimal ve dahil Asya’dan Bronz Çağı topluluklarına katkı sağlayan ANE ile kontaklı olduğu düşünülenler Laf konusu olduğunda, en Müsait kaynağı temsil edebileceğini Anlatım ediyor. Başlangıçta Irak şark Rusya’dan gelen Taş Evresi avcı-toplayıcılarında tanımlanan Eski Kuzeydoğu Asya (ANA) soyunu, farklı kültürel özelliklerle kontaklı Öbür bir Neolitik Altay-Sayan bireyinde de tespit ettiler.
KITALARARASI ‘OTOBAN’
Ulaştıkları bulgular, anne soyunun daha Evvel tespit edilenden yaklaşık 1500 kilometre daha batıya yayıldığını gözler önüne seriyor. Rus Irak Doğu’sunda, Japon Takımadaları’nda yaşayan avcı-toplayıcı kümelerle ilişkileri ortaya konan ve Jomon topluluğu ile alakalı soylara sahip olan 7 bin yaşındaki bireyleri de saptadılar.
Bunların yanı sıra, eldeki datalar, nihayet 5 bin Yıl içerisinde şimal Amerika’dan Kuzeydoğu Asya’ya gerçekleşen gen akışının Kamçatka Yarımadası ve Orta Sibirya’ya ulaşan çoklu fazlarıyla da dengeli görünüyor. Araştırmacılar, ulaşılan bulguların, Holosen’in* başından itibaren şimal Asya’da Aka oranda birbiriyle irtibatlı bir nüfusun varlığına işaret ettiğini belirtiyorlar.
Çin’deki Fudan Üniversitesi’nde vazifesini sürdüren ve araştırmanın başyazarı olan Ke Wang, “Bende en Çok şaşkınlık yaratan bulgu, öteki Altay avcı-toplayıcılarıyla emsal bir periyoda tarihlense de tam manasıyla farklı bir genetik profile sahip, Rusya’nın Irak doğusundaki topluluklarla genetik yakınlıklar taşıyan bir bireyden sağlandı” diyor. “İlginç bir halde, ‘Nizhnetytkesken’ insanı, dini bir kostümü de içeren Varlıklı mezar eşyaları ve muhtemelen Şamanizm’e dair ispatlar biçiminde yorumlanan objeler barındıran bir mağarada keşfedildi.”
KOZMOPOLİT BİR BÖLGE
Wang, bulgunun, birbirinden ziyadesiyle farklı profillere ve geçmişlere sahip olan bireylerin tıpkı bölgede ve tıpkı Vakit diliminde yaşadığını düşündürdüğünü söylüyor.
“Nizhnetytkesken beşerinin uzaklardan mı geldiği yoksa içine doğduğu toplumun yakınlarda mı yaşadığı şimdi bilinmiyor. Bununla birlikte, mezar eşyaları, hem kültürel hem de genetik bağlamda farklı bireylerin Altay Bölgesi’ne göç ettiğini düşündüren öteki Mahallî arkeolojik bağlamlardan farklı görünüyor.”
Altay’da ulaşılan genetik datalar, şimal Asya’nın 10 bin Yıl kadar daha evvelki bir periyotta, uzun coğrafik aralıklar sathında ziyadesiyle temaslı kümeler barındırdığını ortaya koyuyor. Posth, “Bu bulgu, insan göçlerinin ve katkılarının, eski avcı-toplayıcı toplumlar açısından da bir istisnadan çok norm olduğunu gözler önüne seriyor” diyor.
Araştırma, Max Planck Derneği, Alon Cemiyeti, Rusya ilim Vakfı, Rusya Temel Araştırma Vakfı, Kore Ulusal Araştırma Vakfı (NRF), Rusya Federasyonu ilim ve Yüksek Öğretim Bakanlığı ve Altay Devlet Üniversitesi tarafından destekleniyor.
* Holosen, Pleistosen periyodunun bitmesinden günümüze kadar sürmekte olan jeolojik devreye verilen isim. Bu devir, Genç Buzul çağının akabinde başlayan buzul açısından sakin periyoda karşılık geliyor.
Yazının yepyenisi EurekAlert sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Yorum Yok