Halil Yörükoğlu’nun ‘Keşke Yüzüme Baksanız’ isimli Hikaye kitabı, Bağlantı Yayınları tarafından yayımlandı. Birbirinden Müstakil on yedi hikayeden oluşan kitap, hayata karşı yabancılaşan, Çağdaş vakitlerde yitip giden, kısaca yüzüne bakılmayan insanları mevzu edinmekte.
‘Keşke Yüzüme Baksanız’, 2017 Yaşar Nabi Gençlik Ödülleri’nde “Dikkate Değer” bulunan ve birinci kitabı ‘Kaçış Rampası’, 2020 yılında yayımlanan Halil Yörükoğlu’nun ikinci kitabı. Birbirinden Müstakil on yedi Hikaye hakkında genel manada kalem oynatmak Sıkıntı olsa da kaba bir Fark yapmak gerekirse kimi kıssalar çocukluk ve birinci gençlik travmalarına, kimileri ailevi travmalara, kimileri Çağdaş hayatın içerisinde ezilen bireyin yalnızlığına, kimileri ise bağlantı ve aşk çıkmazlarına dayanmakta. Pek Doğal olarak bu temaların İç içe geçtiği hikayeler de var. Birçoğu ise Berkeley’in şu cümlesini akla getiriyor: “Var olmak algılanmaktır.”
Kitapta dikkat çeken hikayelere değinmek gerekirse kanaatimce bunlar: ‘Her şey’, ‘Sadık Mehmet Kaya’, ‘Yolculuk ve Sevgilimin Youtube Premium üyeliği var’ ve ‘Erkek çocuk cabbar olur’. Birincisinde, ikinci tekil Şahıs kullanımı epeyce çarpıcı. Bu sayede anlatıcı okuru hem metne fahri bir kahraman olarak iç ediyor hem de adım adım ilerleyen bir kamera merceği misali metni sinematografik kılıyor. Ayrıyeten, hikayenin sonunda bir kedi olduğunu öğrendiğimiz anlatıcının kendi cinsine aralıklı durarak onlardan “kediler” diye bahsetmesi fakat savcı ona tekme savurunca kendi gerçekliğinin farkına varıp kendi cinsinden birinci çoğul Şahıs kipinde Laf etmeye başlaması ince bir detay.
İkincisinde ise insan çeşidi için birer etiketten ibaret olan isim ve göbek ismi üzerinden ortaya konmuş bir anne-oğul münasebeti Laf konusu. Kahramanın göbek ismi dedesinden, ismi da babasından. Babasının vefatıyla Bir arada meskende Sadık, dışarıda Mehmet olan kahraman iki ismi ortasında bocalamakta zira mesken, annesinin varlığıyla Birlikte inançlı bölgesi. Öte yandan babanın vefatıyla Birlikte İhtiyar bayanın Biricik desteği olduğu için bir işte çalışmak dahi kahramanın gözünü korkutmakta. O denli ki “dışarı çıksa otomobil çarpacakmış gibi” çekinen bir adam Laf konusu.
“Kırk yedi saatlik Mehmet Beyefendi faslı böylelikle bitmiş, ‘Oğlum Sadık’ devri kaldığı yerden devam edecekti. fakat benim de yeni bir hayata, Öbür öteki insanlara gereksinimim vardı. Bunlardan ona asla bahsetmedim.” (s.92)
Kısaca, anne-oğul ilgisinin karmaşık yapısını gözler önüne sermiş müellif. Annelik vasfının bayanın hayatını kuşatması, anneye güvenen çocuğun Hariç dünyada bocalaması ve anneye karşı bir Cin bağımlılık geliştirmesi, yani bağlılık ve bağımlılık ortasındaki ince çizgide bireyleşemeyen ve Hariç dünyaya açılmakta bocalayan iki insan husus edilmiş.
Üçüncüsünde ise anlatıcı bir otobüsün körüğüne düşerek ölen bir kişi. Körüğe sıkışıp kalan müteveffanın gözünden metropol hayatında tepkisizleşen, duyarsızlaşan, gözünün önündekini dahi göremeyecek hâle gelen, yalnızca günlük rutinini tamamlamaya programlanmış bir robota benzeyen insan yığını gözler önüne serilmekte. Öbür bir deyişle anlatıcıyı bireyin sembolik vefatı olarak görmek de mümkün.
Keşke Yüzüme Baksanız, Halil Yörükoğlu, 127 syf., Bağlantı Yayıncılık, 2022. “Dediğim üzere düşme ânımı hatırlıyorum ancak nasıl ve nereden düştüğümü bilmiyorum. devinim halindeki bir otobüse düştüğümü bilmiyorum. devinim halindeki bir otobüse düştüğüm halde ne hayat ne de otobüs durdu. Her şey duraksamadan devam etti. Birebir bizim işyeri.” (s.97)
Dördüncüsü, şahsen en beğendiğim ve epeyce hayatın içinden bir hikaye. Anlatıcının bir bayan olduğu bu hikayede ağzı kelam yapan, yüzeysel romantizme sığınan Lakin hiçbir vasfı olmadığı için her gün farklı projelerle gelen, internet bağımlısı, lapacı erkek tipini odağına almış muharrir. Bayanın adamı bırakmamasının Biricik nedeni ise onu babasına benzetmesi.
“Sevgilim babama Fazla benziyor. Ben anneme benzemiyorum. Sevgilim görüntülerden yalnızca kâğıttan kuş yapmayı öğreniyor. Bir türlü kaybolmayan sevgilim bana, uçamayan kuşlar yapıyor.” (s.101)
Kitapta, üstte bahsedilen dört hikayeden Evvel yer alsa da üslup bakımından Tüm hikayelerden ayrıldığı için beşinci sıraya aldığım ‘Erkek çocuk cabbar olur’ ise üslubu ve söz takımıyla ön plana çıkıyor. Yörük bir ailenin trajedisini bahis edinen hikayede dikkat çeken bir diğer nokta ise Tabiat ögelerinin kullanımı. Tıpkı Yaşar Kemal’de olduğu üzere olayların seyrine nazaran değişen bir Tabiat mevcut. Yani, tabiatın da hikayenin Şahıs takımında yer aldığını söylesek yanlış olmaz.
“Alvala bir akşam vakti. Muhakkak ki deniz sessiz. Balıklar karataşın oyuğunda uykuda. Rüzgâr yok. Rüzgârın getirdiği, insanı sersemletecek bir ıslık yok. Bir şey olacak da güya, bir ses istiyor.” (s.52)
Tüm bunlarla Bir arada farklı seyirde olsa da okurda benzeri tat bırakan hikayeler de var. Bunun sebebi birbirini andıran sahnelerin yahut misal tasvirlerin yer alması. ‘Annem hâlâ kırk yedi kilo’ hikayesinde başkahraman, Amel mülakatına giden ve patates cipsi yiyen bir bayan. Buna Enlem olarak ‘Acıktık, poğaça yedik’ hikayesinde de Yine cips yiyen ve Tekrar işsiz olan bir bayan Laf konusu. Öte yandan, Yeniden birebir hikayede terleyen bayan gömleğinin üst düğmelerini açıp, sonuna kadar açtığı çeşmenin altında yüzünü yıkayarak rahatlamaya çalışmakta. Akabinde gelen ‘Kısa kollu gömlek’ isimli hikayede de Tekrar su ile arınmaya çalışma durumu var. Elbette iki Hikaye de mevzu ve seyir açısından büsbütün farklı. Lakin birbirini anımsatan sahnelerin tekrarı okur için dezavantaj. Tıpkı, otuzlu yaşların başında yalnızlık çeken, terk edilen veyahut tetikleyici bir olayla Bir arada maziye dönen erkek kahramanların çokluğu üzere.
‘Limon kolonyası’ ve ‘Seni Seviyorum’ hikayelerinde de erkek kahramanların reaksiyonları misal. İki kahraman da şuurunu kaybederek dürtüsel davranmakta. Birincisinde, sevdiği bayanı berber televizyonunda gören adam aygıta karşı “Onun ismi Hasret, Özlem!” diye haykırıp Tüm esnafı başına toplayacak kadar Önemli bir kriz, bir Cin şuur yitimi yaşıyor. İkincisinde ise birisi arabasının arka camına “Seni seviyorum” yazdığı için kahveye giderek “Lan Pınar benim karım. Kim lan o namussuz, bu ne demek?” diye nara attıktan sonra yumruğu boşa niyet yere kapaklanıp hastanelik olan, hastaneden çıktıktan sonra da posta kutusuna atılan sarı zarf yüzünden Tekrar mahalleyi ayağa kaldıracak kadar şedit bir kıskançlık krizi geçiren paranoyak kocayı okuyoruz. Bahsedilen hikayelerin mevzu ve seyir açısından büsbütün farklı olduğunun altını çizmekle birlikte benzeri yansıların ve birbirini çağrıştıran durumların varlığı her hikayeden farklı bir tat almayı amaçlayan okur için Mani teşkil etmekte.
Farklı hikayelere değinmek gerekirse, kimileri tetikleyici bir Faktör üzerinden travmatik geçmişe yapılan seyahat formunda. On dört yaşındaydım hikayesindeki kahramanın “N’aber ablası?” cümlesini duyarak çocukluk aşkı Sevda’yı düşünmesi veya ‘Taze Nohut’ hikayesindeki Muallim bayanın pazarda nohut gördükten sonra Şark hizmetinde başına gelen müthiş olayı hatırlaması üzere.
Kitabın başlığı ise ‘Annem kırk yedi kilo’ hikayesindeki bir pasaja atıfta bulunuyor üzere. Bu hikayede annesi tarafından ezilen, üvey babası Cevat’la yaşayan bir bayanın Amel mülakatında yaşadıkları anlatılmakta. Ne konutta ne de dışarıda yüzüne kimsenin bakmadığı bayanın İç sesini duyuyor okur:
“Peki ben size bir soru sorabilir miyim beyefendi? Siz neden benim yüzüme bakmıyorsunuz? Annem de bakmıyor, Cevat Abi aslında bakmıyor. Babam bakar mıydı onu unuttum, hem onun baktığı yüzüm de değişmiştir. O da bakmamış sayılır.” (s.22)
Sözün özü, ‘Keşke Yüzüme Baksanız’, toplumda bir türlü Mevcut olamayan, öteki tarafından görülmeyen bireyleri Hadise ekseninde Duru sözlerle anlatan bir kitap olarak karşımıza çıkmakta. Öbür bir sözle, hikayelerinde Mevcut olmanın algılanmak olup olmadığını irdeliyor Yörükoğlu.
Yorum Yok