Ahmet Tulgar’ın birinci romanı ‘Volkan’ın Romanı’, 2000’li yılların Türkiye panoramasını çizerken zalimlere karşı edebiyatla direnmeyi amaçlayan, birçok çeşidi ihtiva eden ve yeniliğini yitirmeyen bir kitap.
ÖNCE EDEBİYATÇI SONRA GAZETECİ
Ahmet Tulgar’ın yapıtları hakkında kemikleşmiş yanlış bir kabul var. Onun Evvel gazeteci olduğu. Yapıtlarıyla ilgili yazıların birçoklarına bakıldığında Tulgar’ın Türkçeyi bu derece uygun kullanması ve özgün bir üsluba sahip olması gazeteciliğin bir getirisi üzere yansıtılmış. Bu yazıları kaleme alanların birçoğunun Tulgar’ın söyleşilerini izleme veya röportajlarını okuma zahmetine girmedikleri ortada. Hatta kitaplarının başındaki kısa biyografiyi okuyan dikkatli bir göz, 1959 doğumlu müellifin 1984-87 yılları ortasında siyasi mahkûm olarak cezaevinde kaldığını, birinci Hikaye kitabı ‘Evsiz diyar Öyküleri’nin de 1989 yılında yayımlandığını ayrım ederek Tulgar’ın edebi hayatının gazetecilik hayatından daha Evvel başlayıp başlamadığından şüphelenecektir. Evet, İdadi yıllarında edebi denemeler yapan Tulgar’ın asıl edebi macerası cezaevi yıllarında başlamış, bu periyotta yazdığı hikayeler de üstte de söylendiği üzere özgürlüğüne kavuştuktan iki sene sonra yayımlanmıştır. Lakin kitap yayımlandığında zati gazeteciliğe başladığı için onun mesleksel kimliği her nedense edebi kimliğine katkı yapan bir Faktör olarak yazılagelmiştir.(1)
AŞK ROMANI OLACAKTI
Üzerinde durulması gereken bir diğer konu ise ‘Volkan’ın Romanı’nın cinsidir. Nedendir bilinmez Türkçe yazında Cin tartışmaları pek sevilir. Lakin Cin tartışmaları satıhta kalmış, romanın içindeki Zımnî çeşitler ötelenmiştir. Elbet, Tulgar’ın da söylediği üzere kitabın tipine siyasi-polisiye demek yanlış olmaz ancak Yeniden muharririn da vurguladığı üzere bu, yarım kalmış bir aşk romanıdır birebir vakitte. Lakin, bir komplo döngüsü içerisinde yitip giden Volkan, eşcinsel olduğunu kesinkes kabullendiği, İzzet’e açılmaya karar verdiği Vakit yeni bir komployla karşılaşır. Korucu aşiret reisi İzzet’in Volkan’a yakın davranma sebebi onun cinsel kimliğini öğrenmek içindir: “Bir haftadır senin ibne olup olmadığını Kesin olarak öğrenmek için uğraşıyorum.” (s.219) Kitabın nihayet kısımlarında Volkan’ın idealize ettiği, sayesinde şehvet, kıskançlık üzere hisleri yaşadığı -daha da kıymetlisi bu hisleri kabullendiği- İzzet de onu kandıran bir komplocudan ibarettir. Hem Tulgar’ın hem de üst kurmacayla kitabın anlatıcısı pozisyonunda olan muharririn belirttiği üzere tıpkı vakitte bir aşk romanı olmaya çalışan bir roman Laf konusu. Maalesef ki olama[z]dı…
Volkan’ın Romanı, Ahmet Tulgar, 232 syf., Everest Yayınları, 2006. ‘BU BİR GENÇLİK ROMANI MI?’
İlçe güvenlik Müdürü Hilmi Öztoprak meskendeki otorite figürü olarak karşımıza çıkar. Özbakımına nihayet derece Ehemmiyet veren, kelamının üstüne Laf söyletmeyen, insanların çekindiği bu baba figürü karşısında ezilecektir Volkan. Daha o vakitler kendisi için karar alamadığını, Tüm kararları babasının aldığını düşünecek, “Sen ne işe yararsın?” cümlesi onda derin yaralar açacaktır. Kitaptaki “Bu Bir Gençlik Romanı mı?” kısmında muharrir bu mevzuyu irdeler: 19. Yüzyıl sonlarını ve 20. yüzyılın başını kapsayan bir periyottaki iki kavramı odağa almıştır bu kısımda. Birincisi, Volkan’ın annesini ve ablasını tanımlayan femme fragile, yani kırılgan bayan tipi. İkincisi ise, metindeki tabirle “edebiyatta ergenlikten çıkış, ergenliğin safiyetini kaybediş kıssaları olarak açımlayabileceğimiz” Jugendstil figürü. En Aka dehşetleri nizamlarının bozulması olan, bu yüzden de birçok şeyi sineye çeken iki bayan ortasında ergenlikten çıkmak için baba iktidarını yıkamayan, kendini hoşu, estetik olanı aramaya vakfeden Ancak 2000’li yılların Türkiye’sinde bu Mümkün olmadığı için arayışında da başarısız olan bir ergendir Volkan: Bir Çocuk -kitapta “çocuk” ve “oğlan” sözleri Aka harfle başlar. Tahminen yalnızca polis üniforması içinde kendini erk sahibi olarak görmektedir. Yine de çocuksu yüzü, melek yüzü mesleğiyle tezat oluşturan Volkan, baba pürüzünü aşamaz.
“21. Yüzyıl Türkiye’sinin başında bir 20. Yüzyıl başı romanının imkânsızlığı Volkan’ın romanı. Volkan’ın hayatı üzere başarısızlığa uğramaya kararlı bir Jugendstil romanı bu.” (s.103)
KOMPLO İÇİNDE KOMPLO
Romanın konusuna değinmek gerekirse, Avrupa’da Aka muvaffakiyet elde eden futbol ekibinden yedi futbolcu öldürülür. Takım’ın bu muvaffakiyetinin Avrupa Birliği’ne girmeyi kolaylaştıracağı algısının hâkim olduğu bir atmosferde bu hücumun yankısı beklenenden de Aka olur. Örgüt içindeki AB aykırısı kliklerle teşkilat içindeki Cenk yanlılarının organize ettiği aşikâr olan bu komploya uygun bir kıssa gerekir. Volkan’ın, öğretmenlikten siyasi sebeplerle atıldığı için bekçilik yapan Hıdır’la birkaç dakika konuşması üzerinden kurulur kıssa. Daha doğrusu ikisinin de eşcinsel olduğunu öne sürmek üzerinden. Böylelikle örgüt Hıdır’ı infaz eder lakin bu infaz “ahlaki” münasebetlere dayandığı için Hıdır’ın aşireti infazı haklı bularak örgüte Cenk açmaz. Volkan ise Urfa’da bir Yaygın Ev’e götürülür, “Barış” ismini seçer. Burada kaldığı müddet boyunca işlemediği bir cürüm için itirafta bulunmaya karar vereceği düşünülür… Kelamın özü, güvenlik klikleri de örgüt klikleri de hiçbir ziyana uğramadan bu katliamı ikisi üzerine yıkar.
ZALİMLERLE UĞRAŞ İÇİN EDEBİYAT
Bir insanın hatalı olduğuna inanmak için cinsel kimliğinin geçerli bir İspat olarak görüldüğü bu yabanî cemiyet yapısında kimse bunun bir komplo olduğundan şüphelenmez, şüphelenenler ise korktukları için susar. Bir şahıs hariç: Müellif. Volkan’ın saunada birinci sefer gördüğü “uzunlarını yakmış” bir Çocuk’tur müellif. Lakin onun acısını anlayarak Volkan’ın ter değil, gözyaşı döktüğünü, vücudunun ağladığını söylemiştir. İşte bu kişi, Volkan için bir şey yapmak istemiş ve onun romanını kaleme almıştır. Fakat, Volkan’a yapılan bu haksızlık özelinde gelişen yazın aksiyonu, genelleşerek bir direniş aksiyonuna dönüşmüştür:
“Şimdilik Volkan için yapacaklarımı tamamlamamış olsam da şunu görmüş bulunmaktayım: Bu zalimlerle çaba etmenin Biricik yolu edebiyat. Yıllarca gazetecilik yaptıktan sonra bunu artık inanarak söyleyebiliyorum.” (s.120)
Son olarak, kitabın birebir vakitte bir yol romanı olduğunu da söylemeli. İstanbul, Ankara, Amasya, Urfa… ‘Volkan’ın Romanı’ tıpkı vakitte ülkenin batısından doğusuna bir seyahat kıssasıdır de. İşte bu sayede 2000’li yılların Türkiye panoramasını görmek Mümkün olur. Yeniden bu sayede 2006 yılında yayımlanmasına rağmen yeniliğini yitirmeyen bir metin vardır karşımızda.
Volkan, cürmünü kabul etmeyen ancak hatasız olduğunu da söyleyemeyen bir karakterdir. Yazgısı üstüne düşünür sık sık. Bir karar almaktan, yüzleşmekten, uğraş etmekten sakınır. Her şeyin zaten düzeleceğini Ümit eder Samimi içe. Ne yeğeni Umut’a duyduğu sevgi ne de İzzet’ten hoşlanması onu bir türlü aksiyona geçiremez. Bu özellikleriyle ‘Volkan’ın Romanı’ Türkiye’nin siyasi problemlerine temas ederken bu altyapı içerisinde bireyi teğet geçmemiş olur. O denli ki kimi birtakım müellif ve Volkan ortasındaki izler dahi silikleşir:
“Romanın sonuna yaklaşırken gazete okumayı, televizyon seyretmeyi artık tümüyle bırakmıştım. Başkomiser’in mevtini gazeteden öğrendiğim gün karar vermiştim buna. Romana yeni olaylar eklenmesinden, Hadise örgüsünü nihayet anda değiştirmek zorunda kalmaktan, başa dönmekten korkuyor olmalıydım. Korkuyorum da açıkçası. Nihayetinde her roman bir gün bitmek zorundadır. Bitmemesi durumunda, romanın kahramanı değişir. Müellifle yazdığı kahraman yer değiştirir. Bunu anlamıştım. Anladım. Ve korkuyorum.” (s.191)
Notlar:
1 – Volkan’ın Romanı söyleşisi: https://www.youtube.com/watch?v=8wNq3k0lMHY
Yorum Yok